حکم کسی که روزۀ سال قبل را نگرفته و تا ماه رمضان آینده نیز قضا نکرده باشد، سه صورت دارد که ما با استفاده از دیدگاه های مراجع تقلید، به تفکیک به آن می پردازیم.

۱ - اگر به واسطۀ مرضى، روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضاى روزه‏هایى را که نگرفته بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مدّ که تقریباً ده سیر (۷۵۰ گرم) است گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد.[۱]

۲ - اگر به واسطۀ عذر دیگرى؛ مثلًا براى مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقى بماند، روزه‏هایى را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط مستحب آن است که براى هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.

۳ - اگر در ماه رمضان به واسطۀ عذرى روزه نگیرد و بعد از رمضان عذر او برطرف شود و تا رمضان آینده عمداً قضاى روزه را نگیرد باید روزه را قضا کند و براى هر روز یک مد گندم یا جو و مانند اینها هم به فقیر بدهد.[۲]

 [۱]. توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏۱، ص ۹۴۷، م ۱۷۰۳٫

[۲] . همان، م ۱۷۰۵٫

کسی که در ماه مبارک رمضان روزه بر او واجب است (همه شرایط را دارا است) به صرف این که قصد روزه گرفتن ندارد یا قصد دارد که روزه نگیرد، از نظر اسلام مجازات و عقوبتی ندارد، مگر این که این قصد خود را عملی کند و عملاً روزه واجب خود را ترک کند، یا روزه خود را باطل نماید که در آن صورت برای هر روز که عمداً و بدون عذر، روزه واجب خود را ترک کرده است، باید علاوه بر یک روز روزه قضا، کفاره نیز بپردازد. کفاره ترک عمدی یا افطار روزه واجب رمضان یکی از سه مورد زیر است:

1- شصت روز روزه (که سی و یک روز آن باید پی در پی باشد.)

2-  آزاد کردن یک برده (در این زمان این مورد منتفی است؛ زیرا برده و بنده ای نیست.)

3-  برای هر روز شصت فقیر را غذا بدهد و سیر کند و اگر توانایی انجام هیچ یک را ندارد تنها باید در پیشگاه خداوند استغفار کند.[۱]

در مورد ادای کفاره روزه تا رمضان سال بعد مراجع عظام تقلید می فرمایند: “کسى که کفّاره روزه رمضان بر او واجب است، یا باید یک بنده آزاد کند (امروزه بنده آزاد کردن موضوعیت ندارد)، یا دو ماه روزه بگیرد (باید سى و یک روز آن را پى در پى بگیرد و اگر بقیه آن پى در پى نباشد اشکال ندارد.[۲])، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُدّ که تقریباً ده سیر است طعام یعنى گندم یا جو و مانند اینها بدهد و چنان چه اینها برایش ممکن نباشد هر چند مدّ که مى‏تواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند، اگر چه مثلًا یک مرتبه بگوید «استغفر اللَّه» و احتیاط واجب در فرض اخیر آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.[۳]

بنابراین، تا جایی که ممکن است باید قبل از رمضان بعدی کفاره را ادا نماید و اگر نمی تواند استغفار کند و بعد از رمضان زمانی که توانایی پیدا کرد کفاره را ادا نماید.

حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته):

ادای کفاره رمضان تا رمضان بعدی لازم نیست و شخص می تواند ادای آن را تا زمانی که احتمال عقلایی از بین رفتن آن نباشد، به تأخیر بیاندازد.

.[۱] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏۱، ص ۹۲۸،م ۱۶۶۰٫

.[۲] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏۱، ص ۹۲۸، م ۱۶۶۱٫

.[۳] همان، م ۱۶۶۰٫